اصطلاحات مرتبط با روشنایی و نورپردازی :

اصطلاحات مرتبط با روشنایی و نورپردازی همان اطلاعاتی است که روی جعبه محصولات مشاهده می کنیم .

CRI (شاخص کیفیت رنگ) :

مخفف Color Rendering Index   است و واحد آن با درصد (%) بیان می شود .

با علامت Ra و بین  0 تا  100 درجه بندی می شود .

به طور کلی CRI واحدیست برای نشان دادن کیفیت یک منبع نوری در قدرت تفکیک رنگ های مختلف از طیف رنگ .

بهترین طیف رنگی مربوط به نور خورشید و در واقع مقیاس ما همان نور خورشید است که صد در صد رنگ ها را دارد .

CRI در حال حاضر در کشور ما هیچ استانداردی ندارد .

در کشورهای پیشرفته CRI ها به دو صورت استفاده می شود :

70 ≥ CRI  فقط در فضاهای بیرونی (Out Door) استفاده می شود .

CRI ≥ 80  در فضاهای داخلی (In Door) استفاده می شود .

علت طبیعی بودن رنگ ها ایجاد نشاط و سرزندگی در افراد و جلوگیری از حالت افسردگی در مکان های با نور مصنوعی می باشد .

در فضاهای نمایشگاهی و فعال در بخش گرافیک CRI بالای 90% نیاز دارند .

در ارائه روشنایی و نورپردازی در فضاهای تاریخی حتماً باید به CRI چراغ های مد نظر دقت کرد .

CCT (دمای رنگ نور)  :

مخفف Correlated Color Temperature با واحد سنجش کلوین ، که هر قدر کمتر باشد رنگ گرم تر است .

هرگاه جسم سیاهی گرم می شود ، در دماهای مختلف نورهای متفاوتی ایجاد می کند که این نورها تمام طیف مرئی را پوشش می دهند.

برای مشخص کردن نورها و رنگ ها از دمای جسم سیاهی که آن را تولید می کند ، استفاده می شود.

نوری که از شیشه منشور می گذرد به لحاظ بستگی ضریب شکست به طول موج یا پاشیدگی مواد ، به رنگ های تشکیل دهنده ی آن تجزیه می شود ، مانند نور سفید که به طیف وسیع هفت رنگ خود تجزیه می گردد .

طیف نور مرئی نام بخشی از طیف الکترومغناطیسی است که با چشم انسان قابل رویت و تشخیص است .

طول موج طیف مرئی بین 380  تا 750  نانومتر و بسامد آن بین 400 تا 700 تراهرتز است .

حساسیت چشم انسان به طول موج های مختلف الکتورمغناطیسی متفاوت است و بیشترین حساسیت را به طول موج 0.555 میکرون دارد .

چشم انسان حساسیت بالایی نسبت به طول موج دارد به طوری که در طول موج دمای 0.51 میکرون حساسیت چشم به 50% کاهش پیدا می کند .

 

دمای رنگ یا درجه حرارت رنگ در واقع بیان کننده رنگ نور است .

در مبحث روشنایی و نورپردازی پدیده ترکیب رنگ های مختلف با طول موج های متفاوت و تشکیل یک نور جدید را درجه حرارت رنگ می نامند .

درجه حرارت رنگ را با واحد کلوین (K) می سنجیم .

هرچه درجه کلوین بالاتر باشد نور متصاعد شده خنک تر و روشن تر خواهد بود و به همین نحو درجه کلوین پایین تر بیانگر نورهای گرم مانند زرد و قرمز است .

لامپ های 14000 کلوین به رنگ سفید دیده می شوند و لامپ های 20000 کلوین به رنگ آبی .

هنگامی که یک جسم سیاه را حرارت می دهیم در ابتدا رنگ آن قرمز می شود ، وقتی زمان بیشتری گرما داده شود به رنگ سفید تبدیل می شود و در انتها اشعه ماوراء بنفش ساطع می کند .

در نتیجه بیشترین میزان کاربرد (CCT) دمای رنگ نور از 2700 تا 6500 کلوین است هرچه عدد بزرگتر می شود رنگ  نور سفید می شود.

•  2700 تا 3200 رنگ نور آفتابی              Warm White                     مناسب برای فضاهایی که میخواهیم به غروب آفتاب نزدیک باشند
•  4000 تا 5000 کلوین رنگ نور طبیعی     Natural White                 مناسب فضاهای آموزشی ، دانشگاهی و …
•  5000 تا 6000 کلوین رنگ نور  یخی             Cool White                مناسب فضاهای آموزشی ، دانشگاهی و …
•  6500 رنگ نور مهتابی                        Day White                         مناسب فضاهای صنعتی و محیط های مهیج و شاد …

زاویه تابش :

زاویه تابش یا (Beam Angle) واحد آن درجه (o) است .

زاویه بین دو خط فرضی است که در صفحه عبوری از محور پرتو در نظر گرفته می شود که این خطوط از روی نقاطی می گذرند که شدت نور در آن نقطه 50% شدت نور در محیط پرتو است .

این دو خط فرضی که در حقیقت اضلاع زاویه تابش نام دارد و آن نقطه ، مرکز سطح جلویی لامپ است .

به عبارت دیگر اضلاع زاویه تابش در جایی قرار دارند که شدت نور 50% شدت نور محور پرتو است .

تمامی چراغ ها و لامپ ها دارای زاویه تابش مشخص هستند .

هرچقدر زاویه تابش بزرگتر باشد میزان وسیعی را روشن خواهد کرد که در مورد روشنایی و نورپردازی بسیار کاربردی است .

زاویه تابش در تاًمین روشنایی نور محیطی کاربرد دارد و هرچقدر زاویه کوچکتر باشد نور تاًکیدی را ایجاد می کند .

اکثر لامپ ها 220 درجه هستند در صورتی که چراغ های COB بیشتر 36 درجه یا 60 درجه هستند .

دمای کارکرد :

با دو عدد بیان می شود که بیشینه (Maximum) و کمینه (Minimum)  هستند .

مثلاً برای یک چراغ COB در دمای 20-  تا  50 +   نوشته شده است .

طول عمر :

واحد آن ساعت (h) است و معمولاً در LED بالای 10000 ساعت حداقل کارکرد می باشد .

از نکات بسیار حائز اهمیت در زمان خرید هر منبع نورانی مثل چراغ ، لامپ و ….. طول عمر آن می باشد.